دوراهی برای ذخیره‌سازی انرژی
ما به سال‌های رکوردشکنی در ذخیره‌سازی انرژی عادت کرده‌ایم و سال ۲۰۲۴ نیز از این قاعده مستثنی نبود. شرکت تسلا ۳۱.۴ گیگاوات ساعت انرژی را به کار گرفت که نسبت به سال ۲۰۲۳، ۲۱۳ درصد افزایش یافته است و ارائه‌دهنده اطلاعات بازار، بلومبرگ نیو انرژی فایننس، پیش‌بینی خود را دو بار افزایش داد و در پایان سال، تقریباً ۲.۴ تراوات ساعت ذخیره‌سازی انرژی باتری را تا سال ۲۰۳۰ پیش‌بینی کرد. این احتمالاً کمتر از مقدار واقعی است.
پیش‌بینی حلقه‌های بازخورد مثبت و رشد نمایی بسیار دشوار است. انسان‌ها به خوبی برای پردازش توان‌ها آماده نشده‌اند. در سال ۲۰۱۹، ذخیره‌سازی برق آبی پمپ‌شده (PHS) ۹۰ درصد از توان ذخیره‌سازی انرژی جهانی (برحسب گیگاوات) را تأمین می‌کرد، اما قرار است باتری‌ها در سال ۲۰۲۵ از این مقدار و ظرفیت ذخیره‌سازی انرژی مرتبط با آن، بر حسب گیگاوات ساعت، تا سال ۲۰۳۰ پیشی بگیرند.
باتری‌ها یک فناوری هستند، نه یک سوخت، و از یک «نرخ یادگیری» کاهش قیمت پیروی می‌کنند که بیشتر شبیه به نرخ یادگیری نیمه‌رساناهای تجهیزات خورشیدی است تا دارایی‌های انرژی سنتی. به گفته محققان اندیشکده RMI، هزینه‌های سلول‌های باتری در دهه‌های اخیر به ازای هر دو برابر شدن اندازه بازار، حدود ۲۹ درصد کاهش یافته است.
نسل جدیدی از سلول‌های لیتیوم فروفسفات (LFP) با ظرفیت "3xx Ah" - 305Ah، 306Ah، 314Ah، 320Ah - وارد خط تولید شده‌اند که چگالی انرژی بالاتر و هزینه واحد پایین‌تری نسبت به سلول‌های 280Ah ارائه می‌دهند. این سلول‌ها به دلیل ضریب شکل منشوری مشابه، به حداقل پیکربندی مجدد خط تولید نیاز داشتند.
تقاضای کمتر از حد انتظار برای خودروهای برقی (EV) باعث عرضه بیش از حد شده، قیمت مواد اولیه باتری را بیشتر کاهش داده و رقابت شدید قیمتی را برانگیخته است. در سال 2024، میانگین قیمت سیستم ذخیره انرژی (ESS) با 40 درصد کاهش به 165 دلار در هر کیلووات ساعت رسید که شدیدترین کاهش ثبت شده تاکنون است. هزینه‌های چین به طور قابل توجهی پایین‌تر است، زیرا یک مناقصه 16 گیگاوات ساعتی PowerChina شاهد افزایش میانگین قیمت ESS بود.۶۶.۳ دلار در هر کیلووات ساعت در دسامبر ۲۰۲۴.
جهش‌های طولانی مدت
کاهش هزینه‌های سلول به طور نامتناسبی به نفع سیستم‌های ذخیره‌سازی انرژی با مدت زمان طولانی‌تر است. این پروژه‌ها، با اجزای هزینه سلول بالاتر، سریع‌تر از حد انتظار در حال عملی شدن هستند، بنابراین سایت‌هایی با ذخیره‌سازی طولانی‌تر، باتری‌های یک تا دو ساعته را برای تنظیم فرکانس شبکه و تغییر بار در ایالات متحده و استرالیا "پیشرفت" می‌کنند.
برای مثال، پروژه دریای سرخ عربستان سعودی اکنون میزبان «بزرگترین ریزشبکه جهان» است - یک سیستم ذخیره انرژی باتری (BESS) با ظرفیت ۴۰۰ مگاوات و ۲۲۵ مگاوات/۱.۳ گیگاوات ساعت.
عربستان سعودی ۳۳.۵ گیگاوات ساعت باتری در حال کار، در حال ساخت یا مناقصه دارد - که همگی دارای مدت زمان ذخیره‌سازی چهار تا پنج ساعت هستند - و ۳۴ گیگاوات ساعت دیگر را نیز تحت استراتژی انرژی چشم‌انداز ۲۰۳۰ خود برنامه‌ریزی کرده است. این امر می‌تواند عربستان سعودی را تا سال ۲۰۲۶ در بین پنج بازار برتر ذخیره‌سازی انرژی در سطح جهان قرار دهد. احتمالاً پویایی‌های مشابهی در سراسر کمربند آفتابی خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA)، از مراکش تا امارات متحده عربی، وجود دارد که این منطقه را به عنوان صادرکننده انرژی پاک قرار می‌دهد و به لطف سرعت توسعه، تا حد زیادی زیر نظر پیش‌بینی‌کنندگان قرار دارد.
محلی و جهانی
علیرغم روندهای امیدوارکننده، زنجیره‌های تأمین باتری همچنان تحت سلطه چین هستند. تلاش‌ها برای تقویت زنجیره‌های تأمین منطقه‌ای تا حد زیادی برای رقابت با مشکل مواجه شده است. فروپاشی بریتیش ولت در بریتانیا و اعلام ورشکستگی نورث ولت در اتحادیه اروپا نمونه‌های بارزی از این دست هستند. این امر تلاش‌های زنجیره تأمین باتری را در بحبوحه جهانی که بیشتر از تولیدات داخلی حمایت می‌کند، متوقف نکرده است.
قانون کاهش تورم ایالات متحده، تولید محلی BESS و عوارض واردات بر محصولات چینی را با هدف ایجاد شغل و کاهش وابستگی به واردات تشویق می‌کند. با این حال، این اقدامات به دلیل هزینه‌های بالاتر در کوتاه‌مدت، خطر پذیرش کندتر ذخیره‌سازی انرژی در مقیاس شبکه و خودروهای برقی را به همراه دارد.
چین با طرح بحث و جدل تلافی کرده استیک طرحممنوعیت صادرات تجهیزات تولید کاتد و آند و همچنین فناوری استخراج و پالایش لیتیوم. حتی اگر تولید انرژی تجدیدپذیر و سلول باتری بومی‌سازی شود، مواد اولیه همچنان در چین متمرکز خواهند بود و این امر باعث ایجاد تنگنا در صنایع بالادستی می‌شود.
در سال ۲۰۲۵، بازار جهانی ذخیره‌سازی انرژی ممکن است به دو بخش تقسیم شود. بازارهای حامی تولیدات داخلی مانند ایالات متحده، هند و خاورمیانه و شمال آفریقا، زنجیره‌های تأمین محلی را برای ایجاد شغل در اولویت قرار خواهند داد، در حالی که کشورهای جنوب جهان بر واردات بدون تعرفه تمرکز خواهند کرد تا مقرون‌به‌صرفه بودن و رشد اقتصادی را افزایش دهند.
این پویایی، مباحث تاریخی جهانی شدن مانند قوانین ذرت در دهه ۱۸۰۰ را تداعی می‌کند. بخش ذخیره‌سازی انرژی با تنش‌های مشابهی بین نوآوری مبتنی بر تجارت و خطرات نابرابری اقتصادی و جابجایی شغلی روبرو است.
مسیر پیش رو
بنابراین، سال ۲۰۲۵ نقطه عطف دیگری برای صنعت ذخیره‌سازی انرژی خواهد بود. همزمان با پیشرفت فناوری و کاهش هزینه‌ها، پذیرش این فناوری تسریع شده و ذخیره‌سازی طولانی‌تر و همچنین امکان‌سنجی شبکه‌ای با ۱۰۰٪ انرژی‌های تجدیدپذیر، بازارها به طور فزاینده‌ای آماده تعریف مجدد چشم‌انداز انرژی خود هستند. رقابت جهانی برای تسلط بر زنجیره تأمین، تأکید می‌کند که چگونه ذخیره‌سازی انرژی دیگر فقط یک فناوری پشتیبان نیست، بلکه ستون اصلی گذار انرژی است.
تقسیم زنجیره‌های تأمین جهانی، که توسط سیاست‌های حمایت‌گرایانه تشدید شده است، پرسش‌های مهمی را در مورد عدالت انرژی و نوآوری مطرح می‌کند. آیا تلاش برای تولید محلی، انعطاف‌پذیری را افزایش می‌دهد یا پیشرفت در بازارهایی را که به واردات مقرون‌به‌صرفه وابسته هستند، کند می‌کند و فقط «نقطه انسداد» را به سمت بالادست تغییر می‌دهد؟
در پیمایش این پویایی‌ها، بخش ذخیره‌سازی انرژی پتانسیل انجام کاری بیش از اقتصادهای قدرت را دارد - می‌تواند الگویی برای چگونگی ایجاد تعادل بین رقابت، همکاری و پایداری در مواجهه با چالش‌های جهانی توسط صنایع ایجاد کند. تصمیماتی که امروز گرفته می‌شود، فراتر از سال ۲۰۲۵ طنین‌انداز خواهد شد و نه تنها گذار انرژی، بلکه مسیر اجتماعی-اقتصادی گسترده‌تر دهه‌های آینده را شکل خواهد داد.
زمان ارسال: ۱۸ فوریه ۲۰۲۵